مطالبه سهم‌الشرکه

هرگاه هر یک از شرکای یک مال مشترک بخواهد سهم خود را از دیگران بگیرد، دادخواست مطالبه سهم‌الشرکه باید مطرح نماید.

با تشکیل اشاعه (شراکت)، هر یک از شرکا به نسبت سهم خود از سود و منافع مال مشاع (مشترک) بهره‌مند خواهند شد و در این صورت این سهم به صورت حق مالی است که به دارایی شریک تعلق می‌گیرد.

در صورت تشکیل شرکت هر یک از شرکا در زمینه نوع فعالیتی که موضوع شرکت می‌باشد، اقدام می‌کنند و بر همین اساس، شرکت را خواه با مدیریت خود و یا با دادن اذن (اجازه) به غیر اداره می‌کنند؛ با یکدیگر توافق می‌کنند که در صورت تحصیل (به دست آوردن) سود و زیان هر کدام به نسبت سهم خود در آن شریک باشند.

شراکت و اثبات آن

در مورد شرکت‌های تجارتی وضع به همین روال است و به این نحو که از سود و عواید (درآمد) شرکت برای هر یک از شرکا به موجب سهام خود و یا در قرارداد سهمی در نظر گرفته می‌شود و چون سهم‌الشرکه حق مسلم شریک می‌باشد بر همین اساس هر شریک حق دارد که آن را از شرکت مطالبه کند.

در صورتی که طلب شریک در صورت مطالبه پرداخت نگردد می‌تواند مانند سایر مطالبات از طریق قانونی اقدام مقتضی (مناسب) به عمل آورد؛ مطالبه سهم‌الشرکه دعوای حقوقی قابل طرح در محاکم حقوقی است.

در گروه وکلای موسسه حقوقی مهر پارسیان، توسط وکیل پایه یک دادگستری، به بررسی مطالبه سهم‌الشرکه پرداخته‌ایم و همچنین آماده ارائه هرگونه خدمات در خصوص وقوع جرایمی همچون کلاهبرداری، فروش مال غیر، پولشویی، اختلاس و سایر جرایم اقتصادی و قاچاق کالا و ارز، می‌باشد.

جهت تنظیم وقت و دریافت مشاوره از وکلای متخصص موسسه حقوقی مهر پارسیان، با شماره تماس‌های مندرج در انتهای این مقاله تماس بگیرید.

سهم‌الشرکه چیست؟

مطالبه سهم‌الشرکه در شرکت‌های تجاری چگونه است؟

تشکیل شرکت به موجب قانون تجارت چگونه است؟

سهم‌الشرکه چیست؟

سهم‌الشرکه، عبارت است از حق و طلب مالی شریک از درآمد و فعالیت‌های شرکت به نسبت سهمی که در شرکت دارد.

سهم‌الشرکه یک حق مالی است که طلبکار آن، حق مطالبه را از شرکت خواهد داشت و البته بسته به اینکه سهم‌الشرکه حاصل از کدام نوع شرکت باشد، متفاوت خواهد بود.

در بعضی از شرکت‌ها، مطالبه سهم‌الشرکه به موجب قرارداد و یا توافق لفظی طرفین و در بعضی دیگر از شرکت‌ها به موجب برگه می‌باشد و همچنین نحوه مطالبه سهم‌الشرکه به طریق قانونی در صورت عدم وصول آن با توجه به نوع شرکت متفاوت خواهد بود.

مطالبه سهم‌الشرکه در شرکت مدنی

در شرکت مدنی، هر یک شرکا بسته به سهم خود در مال مشاع (مشترک)، می‌تواند مالک سود و منافع شرکت گردد و این سود به او تعلق دارد که به موجب قرارداد و تعیین آن در قرارداد محق (دارای حق) است.

از طرفی هم، هیچ ایرادی وارد نیست که به موجب شرط و یا توافق جداگانه بین شرکا، شریکی بیش از سهام خود سهم ببرد.

در شرکت مدنی، شخصیت حقوقی وجود ندارد در واقع اگر مدیر شرکت و یا شریکی که شرکت را اداره می‌کند چون به عنوان مدیر شرکت متعهد به تحویل سهم شریک می‌باشد.

این تعهد مالی است که به عهده اوست و شریک محق می‌تواند به او رجوع کند و اگر از دادن سهم شریک، استنکاف (خودداری) کند، می‌تواند با رجوع به مرجع قانونی الزام او را به پرداخت سهم‌الشرکه بخواهد.

مطالبه سهم‌الشرکه در شرکت تجارتی

شرکت‌های تجارتی به محض تشکیل، دارای شخصیت حقوقی می‌شوند و خود به عنوان یک شخص در برابر مطالبات و دیون (بدهی) ایجاد شده، می‌تواند طرف دعوی و یا اقامه‌کننده آن قرار بگیرد.

در صورتی که از فعالیت‌های تجارتی شرکت، سودی حاصل گردد این سود بین شرکا تقسیم می‌گردد و مدیران شرکت متعهد به پرداخت آن به شرکا هستند؛ در صورتی که پرداخت نگردد می‌توان از طریق قانونی نسبت به مطالبه آن اقدام کرد.

نحوه مطالبه سهم‌الشرکه در شرکت‌های تجارتی

با توجه به انواع شرکت‌های تجارتی و ماهیت آن‌ها، نحوه مطالبه سهم‌الشرکه به صورت زیر خواهد بود:

شرکت تضامنی: در صورتی که شرکت از نوع تضامنی باشد، شریک می‌تواند برای مطالبه سهم‌الشرکه خود، مطابق با قرارداد شرکت و میزان تعیین شده و در صورتی که سودی حاصل شده باشد، می‌تواند با مراجعه به مرجع قانونی، شریک و یا شرکا را ملزم به پرداخت سهم‌الشرکه نماید.

مطالبه بدهی

شرکت سهامی: هر یک از اشخاصی که قصد شراکت در شرکت سهامی را دارند، نوشته یا سندی به نام برگه سهام به آن‌ها تعلق می‌گیرد که این برگه حاکی از میزان تعهدات و حقوق دارنده شریک در شرکت سهامی است.

این سند به عنوان سند عادی، میزان سهام شخص را مشخص می‌کند و در صورتی که سود عاید شرکت گردد و مدیر آن از پرداخت سود به میزان تعیین شده در برگه ی سهام به صاحب سند خودداری کند می‌تواند به موجب ان با مراجعه به مرجع حق خود و بدهی شرکت را به عنوان تعهد اثبات و شرکت را ملزم به پرداخت نماید.

در مورد سایر شرکت‌های مقرر در قانون تجارت، مطالبه سهم‌الشرکه به موجب شرکت‌نامه یا عقد شرکت که میزان سهم‌الشرکه مشخص شده است، خواهد بود.

مطالبه سهم‌الشرکه توسط طلبکاران شریک

سهم‌الشرکه از جمله حقوق مالی و مطالبات شخص از شرکت می‌باشد، در صورتی که شریک در شرکتی، سهام داشته باشد، طلبکاران وی می‌توانند در صورتی که دارایی شخصی او برای پرداخت طلب آن‌ها کافی نباشد، سهم‌الشرکه وی را معرفی و به جهت طلب خود توقیف کنند. (۱۲۹قانون تجارت)

توقیف و مطالبه سهم‌الشرکه توسط شریک

در قانون، طلبکار می‌تواند در صورت خودداری بدهکار از پرداخت بدهی، با مراجعه به مراجع قانونی الزام و محکومیت او را مبنی بر پرداخت دین (بدهی) بخواهد.

اما در صورتی که بیم آن باشد تا زمان صدور حکم به پرداخت دین (بدهی)، مدیون (بدهکار) خود را در وضعیتی قرار دهد که نتوان بعد از صدور و قطعیت حکم، طلب را وصول نماید، در این صورت طلبکار، با درخواست تامین خواسته از مرجع صالح، معادل طلب خود را از اموال او توقیف می‌کند.

وکیل خیانت در امانت تهران

در صورتی که در شرکت مدنی، شریک نتواند سهم‌الشرکه که طلب او محسوب می‌شود و ناشی از سود شرکت است را مطالبه کند، در این صورت، می‌تواند معادل طلب خود، سود حاصله از شرکت را توقیف نماید و یا معادل طلب خود از اموال شخصی که در برابر شریک متعهد و مدیون (بدهکار) به پرداخت سهم‌الشرکه اوست، توقیف کند.

در مورد شرکت‌های تجارتی هم به همین روال می‌باشد و چون در واقع شرکت خود، دارای شخصیت حقوقی مستقلی است و می‌تواند طرف دعوی قرار بگیرد و متعهد به پرداخت سهم‌الشرکه شریک است و در صورت عدم پرداخت، از اموال شرکت معادل سهم او توقیف گردد.

نمونه قرارداد مشارکت مدنی

با توجه به اینکه برای صدور تامین خواسته باید خواسته مستند به سند رسمی و یا در معرض تضییع و یا تفریط باشد و از اسناد تجاری باشد که واخواست شده، ولی چون مطالبه سهم‌الشرکه که غالبا مستند به سند عادی شرکت‌نامه و یا سند عادی برگه سهام می‌باشد، در نتیجه خواهان باید برای درخواست و صدور تامین خواسته، خسارات احتمالی را به صندوق دادگستری بگذارد. (بند د ماده ۱۰۸قانون آیین دادرسی مدنی)

مرجع صالح برای مطالبه سهم‌الشرکه

در صورتی که شریک شرکت مدنی قصد داشته باشد که از طریق مرجع قانونی برای وصول سهم‌الشرکه خود اقدام کند، چون مدیر و یا شریک دیگر شرکت متعهد به پرداخت سهم‌الشرکه او می‌باشد، می‌تواند به مرجع قانونی نزدیک به محل اقامت او (خوانده) مراجعه کرده و در صورتی که میزان سهم‌الشرکه کمتر از بیست میلیون تومان باشد، شورای حل اختلاف و در صورتی که بیش از مبلغ مورد نظر باشد، دادگاه محل اقامت وی صالح خواهد بود.

وکیل در اختیاریه

در مورد شرکت تجارتی چون شرکت، خود دارای شخصیت حقوقی مستقل است، مرجع قانونی محل اقامتگاه شرکت، در صورتی که میزان سهم‌الشرکه بیست میلیون تومان باشد شورای حل اختلاف و بیش از این مبلغ دادگاه صالح به رسیدگی خواهد بود.

موسسه حقوقی بین‌المللی مهر پارسیان، با  در زمینه امور تجارتی و شرکت‌ها و مطالبه سهم‌الشرکه، همراه با تیم وکلای تخصصی اقدام به مشاوره و قبول دعاوی می‌کند. برای مشاوره با موسسه تماس بگیرید.

خدمات موسسه حقوقی مهر پارسیان با بیش از ده سال سابقه انجام امور وکالتی:

معرفی وکیل متناسب با اختلاف و مشکل حقوقی.

قبول و پذیرش پرونده در مرجع بدوی، تجدیدنظر، فرجام‌خواهی، اعاده دادرسی و…

مطالعه پرونده و تنظیم لایحه در مرجع تجدیدنظر، اعاده دادرسی، اعمال ماده 477 قانون آیین دادرسی کیفری.

قبول و پذیرش پرونده در مراجع اداری مانند سازمان تعزیرات حکومتی، دیوان عدالت اداری، شهرداری و…

آیا سهم‌الشرکه را می‌توان در رهن گذاشت؟

خیر، رهن سهم‌الشرکه به دلیل ماهیت آن باطل و قابل وثیقه گذاشتن نیست.

آیا می‌توان برای مطالبه طلب خود سهم‌الشرکه شرکت را توقیف نماییم؟

بله با رای دادگاه می‌توان سهم‌الشرکه شرکت را برای مطالبه طلب توقیف نمود.