جرم پولشویی

امروز به بررسی موضوع جرم پولشویی می‌پردازیم.

• پولشویی چیست؟
• آیا از جرم بودن پول‌شویی اطلاع دارید؟
• مجازات جرم پول‌شویی چیست؟

برای پاسخ به این سوالات با ما همراه باشید.

پولشویی چیست؟

پولشویی تبدیل عایدی یا درآمد حاصل از خلافکاری و فساد (نامشروع و غیرقانونی) به دارایی‌های به ظاهر مشروع یا قانونی است.

در فرایند پولشویی، پول حاصل از اقدامات غیرقانونی تبدیل به پول یا ثروتی می‌شود که در ظاهر از راه‌های قانونی به دست آمده ‌است و به این طریق «پول شسته شده» وارد اقتصاد می‌شود.

مطالبه بدهی

در بسیاری از سیستم‌های قانونی و مشروع، قواعد پولشویی با روش‌های دیگر تبهکاری مالی و تجارتی تلفیق شده‌ است.

پولشویی به معنی قانونی و مشروع جلوه دادن پول‌هایی است که از راه‌های غیرقانونی به ‌دست می‌آیند، با استفاده از شیوه‌هایی که باعث پنهان شدن منشأ غیرقانونی آن پول‌ها می‌شود.

به دلیل اهمیت آن، اکثر قانون‌گذاران از جمله قانون‌گذار کشور ما به وضع قانون در این زمینه پرداخته‌اند.

علت پولشویی

به‌ طور کلی پولشویی به این دلیل انجام می‌شود که منبع واقعی پول نامشخص باقی بماند.

فرار مالیاتی هم می‌تواند دلیل دیگری برای آن باشد. پولشویی به‌طور عمده یک جرم فرعی برای رد گم کردن درآمد حاصل از جرم اصلی است.

جرم پولشویی تا حد زیادی به جرم اولیه وابسته است.

پولشویان اغلب کسانی هستند که از قاچاق مواد مخدر، اختلاس، رشوه، قاچاق اسلحه و سایر راه‌های غیرقانونی کسب درآمد کرده‌اند که با شیوه‌های مختلف اقدام به پولشویی کرده و به دنبال «تمیز کردن» (مشروع جلوه دادن) پول هستند.

مراحل پولشویی

فرایند پولشویی مراحل مختلفی دارد که می‌توان به بعضی از آن‌ها اشاره کرد:

الف) تزریق

در قدم اول پول کثیف توسط کارگزاران به سیستم‌های مالی و بانکی تزریق می‌شود.

ب) لایه بندی

در مرحله دوم برای پنهان کردن سر منشأ ذخایر مالی این پول از طریق روش‌هایی پیچیده و اجرای تراکنش‌های مختلف به حساب‌های متعدد دیگر منتقل می‌شود که لایه بندی نامیده می‌شود.

پ) ادغام و یکپارچه سازی

در نهایت، این پول که با نقل و انتقال‌های فراوان، عادی جلوه داده شده، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

البته بسته به شرایط، ممکن است نیازی به بعضی از مراحل نباشد. برای مثال، درآمدهای غیرنقدی که قبلا در سیستم مالی وجود داشته‌ است نیاز به قرار گرفتن در این فرایند ندارد.

توضیحاتی در رابطه با پولشویی

پولشویی یک جرم تبعی و فرعی است و همواره مسبوق (یعنی ابتدا باید یک جرم به وقوع بپوندد و درآمد به دست آید، سپس می‌توان اقدام به پولشویی کرد) بر جرم اصلی می‌باشد و درصورت فقدان (نبود) جرم اصلی، جرم پولشویی هم منتفی است.

جرم پولشویی وابسته به جرم اصلی از قبیل قاچاق مواد مخدر، اختلاس، ارتشاء و… است.

پولشویی موجب اختلال در نظام اقتصادی جامعه می‌شود که پیامدهای زیانبار فراوانی در جامعه به دنبال دارد.

از مهم‌ترین دلایل برای مبارزه با پولشویی، ایجاد فضای ناامن برای فعالیت مجرمان و کاهش رفتار تبهکارانه و کمک به مسئولان جهت کشف و ردیابی شبکه‌های فحشا و اختلاس است.

لذا تدوین قانون مدون (نوشته)، لازم و ضروری به ‌نظر می‌رسد.

وکیل کلاهبرداری، وکیل کلاهبرداری ملکی

پولشویی فعالیتی غیرقانونی است که در انجام آن، عواید و درآمدهای ناشی از اعمال خلاف قانون که منشأ مشخصی ندارند قانونی می‌شود.

به عبارت دیگر پول‌های کثیف ناشی از اعمال خلاف به پول‌های به ظاهر تمیز تبدیل می‌شوند و در بدنه اقتصاد جایگزین می‌شود.

پولهایی که بدون محاسبه و از مخفی کردن معاملات مالی به دست آمده باشند شامل گزارش‌های رسمی مالی نمی‌شوند و ممکن است برای فرار مالیاتی مورد استفاده قرار گیرند.

جرم پولشویی

طبق ماده ۲ قانون مبارزه با پولشویی، جرم پولشویی عبارت است از:

تحصیل (به دست آوردن)، تملک (مالک شدن)، نگهداری یا استفاده از عواید (درآمد) حاصل از فعالیت‌های غیرقانونی با علم به این که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم در نتیجه ارتکاب جرم به دست آمده باشد.

تبدیل، مبادله، یا انتقال عوایدی (درآمد) به منظور پنهان کردن منشأ غیرقانونی آن با علم به این که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم ناشی از ارتکاب جرم بوده یا کمک به مرتکب به نحوی که وی مشمول آثار و تبعات قانونی ارتکاب آن جرم نگردد.

اخفاء (مخفی کردن) یا پنهان یا کتمان کردن ماهیت واقعی، منشأ، منبع، محل، نقل و انتقال، جابه‌جایی، یا مالکیت عوایدی (درآمد) که به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم در نتیجه جرم تحصیل (به دست آمدن) شده باشد.

وکیل با تجربه

این عمل، یک روش معمول و منطقی برای به ‌دست آوردن سود از فعالیت‌های غیرقانونی برای مجرمان است.

خلافکاران از طیف وسیع اعمال غیراخلاقی و غیرقانونی مانند استفاده از رانت شرکت‌های دولتی در ایران و حذف منبع پول و همچنین قاچاق مواد مخدر، تقلبات، ثروت‌های قابل مصادره، گروگان‌گیری، قمار و همچنین اهدای پول به سازمان‌های تروریستی و حتی تقلبات مالی در اینترنت یا دیگر ابزار اطلاع‌رسانی سودهای کلانی را به ‌دست می‌آورند.

جرائمی که در ایران منشأ جرم پولشویی هستند عبارتند از اخاذی، ارتشاء (رشوه گرفتن)، اختلاس، کلاهبرداری و جرائم مواد مخدر، قاچاق کالا، سرقت، آدم‌ربایی، قتل و فحشاء، سپرده‌گذاری بانکها یا مؤسسات مالی و اعتباری و… است.

جرم پولشویی جرمی مقید به نتیجه مجرمانه خاص است.

روش‌های پولشویی

اصولا فعالیت‌های خدماتی که برای انجام فعالیت نیاز چندانی به خرید و تأمین مواد اولیه یا خرید کالاهای واسطه‌ای ندارند، بسترهای مناسبی برای پولشویی به حساب می‌آیند.

آرایشگاه‌ها، کارواش‌ها، پارکینگ‌های طبقاتی و دیگر فعالیت‌های خدماتی به‌طور معمول برای انجام پولشویی گزینه‌های مناسبی هستند.

اما در کنار این فعالیت‌های اقتصادی، گاهی پولشویی در قالب راه‌اندازی خیریه‌ها ساماندهی می‌شود.

برگزاری حراجی‌های هنری یا مشارکت در فعالیت‌هایی در حوزه ورزش نیز می‌تواند زمینه‌های مناسبی برای پولشویی باشند که در جهان و ایران نمونه‌هایی داشته ‌است.

ایجاد شرکت‌های لایه لایه و تو در تو با سهامداران مشترک و ضربدری و بالاخره راه‌اندازی بانک‌ها و موسسات مالی نیز از دیگر محمل‌های مساعد برای پولشویی به‌ شمار می‌آیند.

پولشویی می‌تواند روش‌های مختلفی را به خود گیرد، اگرچه بسیاری از این روش‌ها می‌توانند به انواع مختلفی تفکیک شوند، که شامل روش‌های بانکی، سهام بندی، مبادلات ارزی و صورت‌حساب‌های دوگانه.

الف) سهام‌بندی

یک روش تعیین سطح است که از طریق آن موجودی نقد به ذخایر مالی کوچکتری تبدیل می‌شود.

برای از بین بردن سوء ظن (شک) بر قواعد پولشویی و همچنین برای امتناع از گزارش‌های مورد نیاز عملکرد ضد پولشویی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

یکی از روش‌های این بخش استفاده از مقادیر جزئی و کوچکتر پول برای خرید اوراق حامل مانند حواله، و نهایتا ذخیره کردن آن‌ها مجددا در مقادیر کوچک.

در این روش ماهیت پول تغییر کرده و پول کثیف به ذخایر مالی کوچک دیگری نظیر سهام یا طلا تغییر پیدا می‌کند.

ب) قاچاق فله‌ایِ پول نقد

این مقوله شامل انتقال فیزیکی پول نقدِ قاچاق به یک واحد دارای قدرتِ دیگر و واریز آن به یک مؤسسه مالی، مانند یک بانک ساحلی، با پنهان‌کاری‌های بانکی بزرگتر یا قواعد اجراییِ ضد پولشویی نه چندان سخت گیرانه.

در این روش پول فیزیکی (اسکناس) حاصل از درآمد اولیه که عمدتاً غیرقانونی است به موسسات مالی تزریق می‌شوند.

پ) معاملات پولی متمرکز

در این روش، یک معامله‌گر معمولا انتظار دارد که نسبت بزرگی از درآمدش را به صورت پول نقد دریافت کند و پول‌های آلوده را به حساب‌هایش واریز کند.

همچین کاری اغلب بی‌پرده انجام می‌شود و در انجام این کار درآمد پولیِ ناشی از کسب و کار ضمنی با پول حاصله غیرقانونی تجمیع می‌شود.

در این ‌گونه موارد کسب و کار ادعا می‌کند که تمامی پول‌های به دست آمده به صورت قانونی است.

مالیات بر درآمد

کسب و کارهای خدماتی مناسب‌ترین نوع کسب و کار برای این روش هستند.

همان ‌طور که این‌ گونه خدمات مقدار خیلی کم یا هیچ گونه هزینه‌های متغیری ندارند یا نرخ بالایی بین درآمد و هزینه‌های متغیر دارند، تشخیص درآمد و هزینه‌ها دشوار می‌شود.

برای این نوع کسب و کارها می‌توان پارکینگ‌های طبقاتی و کارواش‌ها را مثال زد.
جرم پولشویی

ت) تجارت مبتنی بر پولشویی

این روش شامل فاکتورهایی است که ارزش‌هایی بیشتر یا کمتر از واقعیت دارند تا سیر تحول و تغییر پول را پنهان کنند. شرکت‌های پوسته‌ای و معتمدان.

این نوع شرکت‌ها مالک واقعی پول را پنهان می‌کنند.

معتمدان و شرکت‌های بزرگ وسایل نقلیه، بر اساس صلاحدید دادگاه نیاز ندارند که مالکان مشروع خود را فاش کنند.

تأثیر پولشویی بر اقتصاد

پولشویی به عنوان یک جرم اقتصادی تأثیر منفی چشم‌گیری بر رشد و توسعه اقتصادی کشورها به جای می‌گذارد.

از جمله اثرات منفی پولشویی می‌توان موارد زیر را نام برد:

• تخریب بازارهای مالی
• فرار سرمایه به‌صورت غیرقانونی از کشور
• کاهش تقاضای پول و کاهش معینی در نرخ سالانه تولید ناخالص ملی
• ورشکستگی بخش خصوصی
• کاهش بهره‌وری در بخش واقعی اقتصاد
• افزایش ریسک خصوصی‌سازی
• تخریب بخش خارجی اقتصاد
• ایجاد بی‌ثباتی در روند نرخ‌های ارز و بهره
• توزیع نابرابر درآمد
• پولشویی معکوس

پولشویی معکوس چیست؟

عبارت است از پنهان کردن و پوشش دادن منابع مالی مشروع که برای اهداف و اعمال نامشروع استفاده شده‌اند.

این کار معمولا برای تأمین مالی تروریسم انجام می‌شود.

اما می‌تواند مورد استفاده سازمان‌های تبهکاری واقع شود که در معاملات قانونی سرمایه‌گذاری کرده‌اند و قصد خارج کردن سرمایه‌های قانونی از چرخه رسمی را دارند.

مجازات جرم پولشویی

به موجب ماده ۹ قانون مبارزه با پولشویی، مرتکبین جرم پولشویی علاوه بر استرداد درآمد و عایدی (آنچه از جرم به دست آمده) حاصل از ارتکاب جرم مشتمل بر اصل و منافع حاصل (و اگر موجود نباشد، مثل یا قیمت آن) به جزای نقدی به میزان یک چهارم عواید (درآمد) حاصل از جرم محکوم می‌شوند.

جزای نقدی باید به حساب درآمد عمومی نزد بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران واریز گردد.

طبق تبصره یک این ماده چناچه عواید (درآمد) حاصل به اموال دیگری تبدیل یا تغییر یافته باشد، همان اموال ضبط خواهد شد.
صدور و اجراء حکم ضبط دارایی و منافع حاصل از آن در صورتی است که متهم به لحاظ جرم منشأ مشمول این حکم قرار نگرفته باشد.

به موجب تبصره ۳ مرتکبین جرم منشأ، در صورت ارتکاب جرم پولشویی، علاوه بر مجازات‌های مقرر مربوط به جرم ارتکابی، به مجازات‌های پیش‌بینی شده در قانون مبارزه با پولشویی نیز محکوم خواهند شد.

بهترین وکیل دعاوی بانکی

از دیگر نکاتی که در مبحث مجازات باید به آن توجه نمود درجه مجازات و امکان وجود نهادهایی همچون تعلیق، تخفیف و تبدیل مجازات در این درجه مجازات است.

با توجه به اینکه میزان مجازات جرم پولشویی به میزان مال به دست آمده از جرم بستگی دارد، تعیین درجه مجازات پس از بررسی عواید (درآمد) حاصل از جرم میسر می‌گردد.

در مورد قابل گذشت بودن یا نبودن جرم پولشویی باید گفت با توجه به اینکه اصل بر غیرقابل گذشت بودن جرائم است و جرائم قابل گذشت در قانون احصاء (محدود) شده‌اند با توجه به نبودن نص (متن) در این مورد جرم پولشویی مشمول جرائم غیرقابل گذشت است.

موسسه حقوقی بین‌المللی مهر پارسیان آماده ارائه‌ی مشاوره و وکالت انواع پرونده پولشویی می‌باشد.