امروز با موضوع همه چیز درباره وقف با شما هستیم.
گروه وکلای رسمی مهر پارسیان در تهران، با همراهی دفتر وکالت محمدرضا مهری، وکیل پایه یک دادگستری و مشاور حقوقی پرونده های اوقاف، پاسخگوی سوالات عزیزان درباره مضوعات املاک وقفی خواهد بود.
✅هر آنچه باید در مورد وقف بدانید
?مفهوم وقف
وقف در لغت به معنای حبس کردن است و در اصطلاح حقوقی عبارت است از اینکه عین مال حبس و منافع آن تسبیل شود. زمانی که مالک مال خود را وقف می‌کند-با توجه به اینکه وقف عقدی رایگان و مجانی است و واقف در ازای آن به دنبال نفع و فایده‌ی مادی برای خود نیست- در واقع مال از ملکیت او خارج می‌شود و دیگر مالک آن مال شمرده نمی‌شود و حقی نسبت به آن مال ندارد.
به عبارتی نه تنها واقف بلکه هیچ شخص دیگری مالک مال موقوفه نیست.کسانی که مال به نفع آنها وقف می‌شود(موقوف علیهم) نیز مالک مال نمی‌شوند بلکه فقط امکان استفاده از آن را دارند.
متولی هم که فقط اداره‌ی مال موقوفه را برعهده دارد و حق مالکیتی نسبت آن ندارد چرا که طبق ماده ۳ قانون تشکیلات و اختیارات سازمان حج و اوقاف و امور خیریه، هر موقوفه‌ای دارای شخصیت حقوقی است و متولی یا سازمان حسب مورد نماینده‌ی آن است. بنابراین، مال موقوفه پس از وقف شخصیت حقوقی مستقل و جداگانه‌ای می‌یابد؛ اگرچه این شخصیت قابل مشاهده نیست.
یکی از ثمرات عملی قائل شدن شخصیت حقوقی مستقل برای وقف این است که اگر در خصوص مال موقوفه اختلاف و دعوایی ایجاد شود، خود مال موقوفه باید به صورت مستقل طرف دعوا قرار بگیرد.
همه چیز درباره وقف
?در وقف، «عین مال حبس می‌شود»!
اینکه در قانون گفته «عین مال حبس می‌شود»، به این معنا است که آن مال از نقل و انتقال دور نگه داشته می‌شود. مثلاً اگر من خانه‌ام را وقفِ کودکان بی‌سرپرست کنم، تا زمانی که عین مال باقی‌است، منافع ملک هم برای کودکان بی‌سرپرست صرف می‌شود. علاوه بر اینکه خود واقف هیچ حقی نسبت به نقل و انتقال ندارد، موقوف علیهم و متولی وقف هم حق فروش و اجاره و ..را نخواهد داشت زیرا همانطور که گفته شد حق مالکیت واقف که از بین می‌رود، موقوف‌علیهم و متولی هم اصلا چنین حقی نداشتند و وقف هم برای آنها این حق را ایجاد نمی‌کند.
مقصود از «عین مال» در این ماده اصل مال است که در مقابل منافع مال قرار می‌گیرد.کما اینکه در حدیث نبوی که خود ماده‌ی وقف نیز از آن گرفته شده‌است،آمده “الوقف عبارة عن حبس الاصل و سبل الثمرة”. پس لزومی ندارد که مال موقوفه شیء مادی باشد بلکه همین که اصل مال باشد کافی‌است؛ مثل وقف خط تلفن، سهام، اموال فکری(مانند حق‌تألیف و اختراع و..). هم‌چنین این مال باید به گونه‌ای باشد که استفاده از آن موجب از بین رفتن عین نشود و قابل بقا باشد.
?در وقف «منافع مال تسبیل می‌شود»!
در ادامه‌ی ماده‌ی قانون مدنی گفته شده است که در وقف «منافع آن تسبیل شود». بعد از توضیحِ «حبس عین مال» مناسب است که ببینیم این قسمت به چه معناست. تسبیل در لغت به معنای «به رایگان دادن چیزی در راه خداست» و منظور از تسبیل منافع در اصطلاح حقوقی این است که منافع چیزی صرف امور اجتماعی و خیر شود و نه صرف امور شخصی.
البته در وقف خاص ممکن است موقوفٌ‌علیهم خانواده‌ی واقف باشد. این امر منافاتی با آنچه ما گفتیم ندارد زیرا واقف برای امور شخصی خودش، ملک را وقف آنها نکرده بلکه با درنظر داشتن منافع اجتماعی آن را وقف آنها کرده است.
?اشخاصی که در قرارداد وقف مداخله دارند
با توجه به مطالبی که گفتیم در نهاد وقف ۴شخص مداخله دارند. این ۴ شخص عبارتند از:
۱. واقف: به شخصی گفته می‌شود که مالک مالی است و قصد دارد آن را در راهی وقف کند
۲. موقوف‌علیهم: شخص یا اشخاصی هستند که مال در راه آنها وقف می‌شود و حق بهره‌برداری(حق انتفاع) از مال موقوفه را دارند؛ مثل کودکان بی‌سرپرست که در مثال بالا گفتیم. این اشخاص ممکن است مشخص و محصور باشند که در این صورت به آن وقف خاص گفته می‌شود؛ مثلا وقف برای کودکان مؤسسه‌ی محک. هم‌چنین ممکن است موقوفٌ‌علیهم غیرمحصور باشند یا وقف بر مصالح عامه باشد که در این‌صورت وقف را عام می‌نامند مثل وقف برای نیازمندان. منظور از مصالح عامه، جهات وقف است؛ مانند زمانی‌که وقف جهت چاپ کتب علمی یا وقف بر مسجد شده است. در مقابل وقف بر غیرمحصور مانند زمانی است که وقف به نیازمندان یا دانشجویان می‌شود.
۳. متولی:کسی است که از طرف واقف جهت اداره‌ی مال موقوفه مشخص می‌شود. حتی ممکن است خود واقف هم عهده‌دار این سمت شود. در واقع متولی، مدیر شخصیت حقوقی و امین مال موقوفه است نه نماینده‌ی واقف. بنابراین، متولی دستورات واقف را اجرا نمی‌کند بلکه پس از اینکه مال وقف شد
به طور مستقل مال را صرف منافعی که واقف مدنظر داشته می‌کند.
۴. مال موقوفه: همانطور که توضیح داده‌شد، پس از وقف مال موقوفه دارای شخصیت حقوقی مجزاست و لازم است شرایطی را داشته باشد.
همه چیز درباره وقف
?وقف یک عقد دائمی است
با توجه به اینکه ماده به طور مطلق به کار رفته و مدتی برای وقف ذکر نکرده است، عقد وقف یک عقد دائمی است و تعیین مدت برای آن خلاف مقتضای ذات این عقد است. مقتضای ذات عقد وقف این است که منافع مال برای همیشه صرف امر موردنظر شود. در صورتی‌که یکی از طرفین در ضمن عقد برای خود شرط خیار کند(مثلاً واقف شرط کند که تا ۶ ماه اختیار دارد که عقد را بر هم زند) و یا مدتی برای عقد وقف تعیین کنند(مثلاً بگویند منافع این ملک تا ۱۰ سال صرف امور کودکان بی‌سرپرست شود)، این شرط چون با ذات عقد وقف مخالف است، باطل و مُبطل عقد خواهد بود؛ یعنی علاوه بر اینکه خود شرط باطل است، عقد را هم باطل می‌کند. مگر اینکه از اوضاع و احوال به گونه‌ی دیگری استنباط شود.
مثلاً با توجه به اینکه طرفین مدت تعیین کرده‌اند، به این نتیجه برسیم که مقصود آنها وقف نبوده، بلکه آنها صرفاً به دنبال حبس مال بوده‌اند که می‌توان در آن مدت تعیین کرد. در این صورت شرط و عقد صحیح خواهند بود. نکته‌ای که در اینجا وجود دارد این است که اگر مالکیتِ مالک بر مالی محدود به مدت معین باشد، وقف چنین مالی اشکال ندارد و نباید آن را با شرط تعیین مدت اشتباه کرد.
برای مثال اگر آقای بهرامی ملکی را به مدت ۲۰ سال به خانم کیان صلح کند، خانم کیان می‌تواند همین ملک را وقف کند.
این وقف صحیح است اما با اتمام مدت مالکیتِ خانم کیان یعنی بعد از گذشت ۲۰ سال وقف منحل می‌شود. به عبارت دیگر در این مثال خانم کیان(واقف)شرط مدت نکرده بلکه مالکیت او محدود به مدت بوده‌است.
بهترین وکیل وقف در تهران
نشانی دفتر وکالت وکیل آنلاین
میدان ونک- ابتدای بزرگراه حقانی- خیابان گاندی جنوبی- خیابان چهاردهم- پلاک 14- طبقه 4- واحد 9و10
تلفن های تماس با دفتر وکیل آنلاین ملکی در تهران
021-88663925
021-88663926
021-88663927
تماس با دفتر وکیل آنلاین خارج از ساعات اداری و تعطیلات
ارسال پیام از طریق خط تلفن همراه به موبایل وکیل تخصصی
09120067661
09120067662
09120067663
09120067664
09120067665
09120067669
ارسال پیام از طریق شماره واتس آپ و تلگرام وکیل متخصص
09120067664
09120067669
09121281014
همه چیز درباره وقف
پس از ارسال پیام شکیبا باشید تا جهت وقت مشاوره حضوری یا آنلاین هماهنگی صورت گیرد.
حداکثر ظرف 12 ساعت وقت مشاوره تنظیم و به شما اعلام خواهد شد.
بدون دیدگاه